InFo

Perkhidmatan Pendidikan

Program pendidikan khas dan institusi yang berkaitan diwujudkan adalah untuk memberi peluang kepada golongan berkeperluan khas untuk mendapatkan hak sama rata selaras dengan beberapa deklarasi utama yang menuntut pendidikan untuk semua. Hal ini adalah kerana, golongan berkeperluan khas juga mempunyai kebolehan, minat, kemampuan dan keperluan pembelajaran sejajar dengan kewujudan Deklarasi Pendidikan untuk Semua dan Penyataan Salamanca.

Berdasarkan gesaan melalui deklarasi di peringkat antarabangsa dan persetujuan oleh kebanyakan negara anggota yang telah menandatangani deklarasi tersebut, Kementerian Pelajaran telah menjadikan deklarasi tersebut sebagai dasar kepada pelaksanaan pendidikan khas di Malaysia.

Program Pendidikan Khas

Laporan Jawatankuasa Kabinet yang mengkaji Pelaksanaan Dasar Pelajaran 1979 melalui Perakuan 169 merupakan titik tolak kepada perkembangan program pendidikan khas di Malaysia. Hasil daripada laporan ini, program pendidikan kepada pelajar masalah pembelajaran telah diwujudkan. Program Pendidikan Khas Kementerian Pelajaran Malaysia dilaksanakan melalui sekolah khas untuk murid-murid masalah pendengaran dan penglihatan manakala Program Pendidikan Khas Intergrasi disediakan untuk murid-murid berkeperluan khas masalah penglihatan, pendengaran, dan masalah pembelajaran. Program ini diwujudkan di sekolah harian biasa, rendah dan menengah, teknik atau vokasional yang menggunakan pendekatan pengajaran dan pembelajaran secara pengasingan dan separa inklusif.

Syarat kemasukan murid-murid ke program prasekolah pendidikan khas ialah mereka yang berumur 6 tahun ke atas yang telah disahkan berkeperluan khas oleh pegawai perubatan yang bertauliah. Proses penempatan murid ke program pendidikan khas boleh dilihat dalam carta alir yang telah disediakan. Selain itu, mereka juga mesti mempunyai  kemahiran mengurus diri tanpa bantuan orang lain. Program prasekolah ini dirancang berlandaskan pindaan 550 Akta Pendidikan 1996. Murid-murid yang mempunyai keperluan khas yang ingin mendapatkan perkhidmatan pendidikan khas perlulah mendapat pengesahan daripada pegawai perubatan yang bertauliah dan berupaya menguruskan diri sendiri. Dalam melaksanakan pengesahan murid berkeperluan khas oleh Pegawai Perubatan dan semua pihak yang terlibat perlu mematuhi prosedur seperti yang digariskan dibawah:

i.                    Ibu bapa/penjaga perlu membawa bersama keputusan  saringan IPMBDM dan ISD semasa temu janji dengan pegawai perubatan.

ii.                  Ibu bapa/penjaga perlu menanda tangani borang BPKh01 dan membawa bersama semasa temu janji dengan pegawai perubatan. (Kes Khas dan Berkelompok)

iii.                Borang BPKh02 hendaklah diisi oleh pihak sekolah dan diserahkan kepada ibu bapa/penjaga untuk dibawa bersama semasa temu janji dengan pegawai perubatan (kes Khas atau Berkelompok)

Aspek umur yang akan menentukan sama ada murid-murid berkeperluan khas akan mengikuti Program Pendidikan Khas peringkat rendah atau menengah. Untuk mengikuti Program Pendidikan Khas peringkat rendah seseorang itu haruslah berumur 6 tahun hinggan 14 tahun. Murid-murid berkeperluan khas Intergrasi ini boleh mengikuti kurikulum kebangsaan atau kurikulum alternatif. Kurikulum kebangsaan ialah kurikulum yang digunakan dalam aliran perdana manakala kurikulum alternatif pula ialah kurikulum yang dibentuk berdasarkan keperluan dan kefungsian pelajar berkeperluan khas.  Murid-murid masalah penglihatan dan pendengaran biasanya akan mengikuti kurikulum kebangsaan menakala murid-murid masalah pembelajaran pula akan mengikuti kurikulum alternatif.

Umur yang boleh melayakan murid berkeperluan khas mengikuti  Program Pendidikan Khas bagi peringkat menengah ialah 13 hingga 19 tahun. Tempoh belajar bagi murid-murid berkeperluan khas rendah ialah 6 tahun manakala 5 tahun bagi sekolah menengah dan boleh dilanjutkan selama 2 tahun maksimum. Kerajaan akan mengecualikan bayaran pendaftaran kemasukan untuk pelajar khas yang mengikuti latihan kemahiran di institusi-institusi pengajian di bawah kelolaan Kementerian Pelajaran Malaysia. Mereka juga akan menerima elaun RM 300 bagi pelajar yang mendaftar dengan Jabatan Kebajikan Masyarakat dan tidak menerima biasiswa atas dasar kecacatan semasa melanjutkan pelajaran.

Perkhidmatan Institusi dan Pendidikan

Deklarasi Perkembangan dan Pembangunan Sosial telah mengumumkan kepentingan memelihara hak golongan yang mempunyai kekurangan dari segi mental dan fizikal serta menjaga kebajikan dan pemulihan mereka.  Deklarasi ini menjamin hak dan peluang  pekerjaan yang berguna dan produktif. Terdapat pelbagai organisasi kebangsaan yang telah mengambil usaha untuk memperbaiki sistem pendidikan bagi golongan pelajar berkeperluan khas antaranya ialah United Nations Children Fund (UNICEF) dan United Nations Educational Scientific and Cultural Organization (UNESCO).

       UNICEF ialah sebuah organisasi yang telah mengadaptasi prinsip yang terdapat dalam Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu dengan memberikan perkhidmatan asas kepada kanak-kanak tipikal dan kanak-kanak kurang upaya dengan memberi penekanan terhadap kekuatan keluarga dan sumber komuniti untuk membantu kanak-kanak kurang upaya dalam persekitaran normal. UNESCO pula merupakan sebuah pertubuhan yang berkaitan dengan pendidikan termasuklah pendidikan bagi kanak-kanak kurang upaya berteraskan dua prinsip Deklarasi Sundberg:

-                      Individu kurang upaya perlu mendapat perkhidmatan komuniti untuk disesuaikan dengan keperluan individu.

-                      Melalui pengagihan dan pengsektoran perkhidmatan, keperluan individu kurang upaya perlu diambil kira dalam komuniti.

      Di Malaysia sendiri terdapat pelbagai kemudahan pendidikan dan institusi yang telah disediakan antaranya ialah program pendidikan khas, Taman Sinar Harapan, Pusat Pemulihan Dalam Komuniti, Bengkel Daya / Terlindung dan Pusat Latihan Perindustrian Dan Pemulihan Bangi. Kemudahan yang disediakan adalah untuk membantu golongan berkeperluan khas untuk mendapatkan pendidikan akademik, vokasional dan untuk menjaga kebajikan.

      Program pendidikan khas dan institusi yang berkaitan diwujudkan adalah untuk memberi peluang kepada golongan berkeperluan khas untuk mendapatkan hak sama rata selaras dengan beberapa deklarasi utama yang menuntut pendidikan untuk semua. Hal ini adalah kerana, golongan berkeperluan khas juga mempunyai kebolehan, minat, kemampuan dan keperluan pembelajaran sejajar dengan kewujudan Deklarasi Pendidikan untuk Semua dan Penyataan Salamanca.

       Berdasarkan gesaan melalui deklarasi di peringkat antarabangsa dan persetujuan oleh kebanyakan negara anggota yang telah menandatangani deklarasi tersebut, Kementerian Pelajaran telah menjadikan deklarasi tersebut sebagai dasar kepada pelaksanaan pendidikan khas di Malaysia.

Pemulihan dalam komuniti

Program Pemulihan Dalam Komuniti (PDK) merupakan salah satu program yang melibatkan pembabitan secara aktif ibubapa / penjaga ahli keluarga golongan kurang upaya dan komuniti setempat untuk membantu orang kurang upaya hidup berdikari dan diintegrasikan dalam masyarakat.  Program ini diuruskan oleh Jawatankuasa PDK yang dilantik melalui persetujuan bersama antara  Jabatan Kebajikan Masyarakat Malaysia dalam komuniti setempat. Ianya dianggotai oleh  ibubapa/penjaga ahli keluarga golongan kurang upaya, pemimpin setempat, komuniti yang  berminat dan penasihat bagi Jawatankuasa PDK ialah Pegawai Kebajikan Masyarakat Daerah dengan dibantu oleh Pegawai dari Kementerian Kesihatan dan Kementerian Pendidikan (Pendidikan Khas).  Bagi orang ramai yang berminat untuk menyumbang tenaga, idea dan kewangan bolehlah melibatkan diri secara aktif di dalam program-program yang dijalankan oleh PDK yang berhampiran.  Selain daripada itu, orang ramai juga digalakkan bekerjasama dengan ahli-ahli Jawatankuasa PDK bagi meningkatkan lagi keberkesanan program pemulihan di PDK melalui perkongsian maklumat, idea dan lain-lain.

        Bagi ibu bapa / penjaga yang berminat untuk memasukkan anak-anak kurang upaya ke PDK perlu mendaftar kecacatan anak mereka di Pejabat Kebajikan Masyarakat Daerah yang berhampiran. Kemudian, boleh terus mendaftar dengan PDK yang berdekatan dengan tempat tinggal kanak-kanak kurang upaya. Kemasukan ke PDK tiada had umur. Walau bagaimanapun, kanak-kanak kurang upaya ini yang dipilih selalunya bersikap kebudak-budakan, walaupun telah berumur melebihi 18 tahun dan terencat akal. Bagi kanak-kanak kurang upaya penglihatan dan pendengaran boleh terus mendaftar dengan Kementerian Pendidikan.

  Taman Sinar Harapan

Taman Sinar Harapan (TSH) merupakan institusi yang dikhaskan kepada Orang Kurang Upaya Masalah Pembelajaran yang merangkumi kategori Lewat Perkembangan Global, Sindrom Down, Lembam, Austisme, Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) dan Kurang Upaya Intelektual yang memerlukan penjagaan, latihan, pemulihan dan perlindungan. Secara amnya TSH memberikan perlindungan dan latihan vokasional kepada golongan berkeperluan khas yang terbiar atau tidak mempunyai penjaga.

        Institusi ini juga menawarkan latihan pra-vokasional dan pengurusan diri bagi membantu golongan ini untuk berdikari dan berinteraksi. Di Malaysia terdapat tujuh buah Taman Sinar Harapan yang beroperasi dan diuruskan oleh Jabatan Kebajikan Masyarakat.  Kriteria kemasukan kesemua TSH adalah mengambil kira klasifikasi mengikut umur, jantina, kategori ketidakupayaan, kebolehan dilatih, serta kesesuaian dan kemudahan yang terdapat di TSH. Antaranya ialah:

1.      TSH Tuanku Ampuan Najihah, Seremban dan  Bukit Besar Terengganu

-          Umur 0- 14 tahun

-          OKU boleh dilatih

-          Lelaki dan Perempuan

2.      TSH Cheras, Selangor

-          Umur 14- 25 tahun

-          OKU boleh dilatih

-          Lelaki dan Perempuan

3.      TSH Jitra, Kedah

-          Umur 0- 14 tahun

-          OKU Terlantar

-          Tidak boleh dilatih

4.      TSH Kuala Kubu Bharu, Selangor

-          Umur 15 tahun ke atas

-          OKU Terlantar

-          Tidak boleh dilatih

5.      TSH Tampoi dan Jubli Johor Bharu

-          Umur 15- 35 tahun

-          OKU boleh dilatih

-          Lelaki

-          Tiada penyakit berjangkit

Pusat Latihan Perindustrian dan Pemulihan Bangi Selangor

Pusat latihan ini merupakan sebuah institusi di bawah Jabatan Kebajikan Masyarakat yang bertanggungjawab untuk memberikan latihan vokasional dan pemulihan kepada golongan yang berkeperluan khas agar mereka dapat berdikari dan produktif. Pusatlatihan ini juga berfungsi sebagai tempat rujukan dan sumber latihan penuntut perubatan, jurupulih, juruteknik, prostetik, dan ortotik serta lain-lain lagi. Antara perkhidmatan yang disediakan ialah kursus pra-vokasional, pemulihan perubatan dan kursus vokasional. Kursus vokasional menawarkan latihan Pembantu Tadbir Sistem Maklumat (MLVK), Rekaan Fesyen & Jahitan (MLVK), Elektrikal (MLVK), Elektronik, Elektrikal, Prostetik dan Ortotik serta Pembuatan Kerusi roda. Perkhidmatan pemulihan yang ditawarkan pula ialah perkhidmatan wad perubatan, fisioterapi dan pemulihan cara kerja. Kriteria yang perlu dipenuhi untuk mendapatkan rawatan ini adalah seperti berikut:

1.      Kursus Vokasional

-          OKU Fizikal berdaftar dengan JKM

-          Umur 18 - 40 tahun

-           Mampu mengurus diri sendiri dan boleh mendapat manfaat dari latihan

-          Kelayakan akademik PMR/ SPM

2.      Kursus Pra Vokasional

-          OKU Fizikal berdaftar dengan JKM

-           Umur antara 14 – 25 tahun

-          Mampu mengurus diri sendiri dan boleh mendapat manfaat dari latihan

-          Boleh membaca menulis dan mengira

3.      Pemulihan Perubatan

-           OKU Fizikal berdaftar dengan JKM

-          Mampu mengurus diri sendiri dan boleh mendapat manfaat dari latihan.

Bengkel Daya/ Terlindung

Bengkel Terlindung telah ditubuhkan mengikut Kaedah –kaedah Workshop Terlindung 1979. Bengkel ini dikhaskan untuk Orang Kurang Upaya yang tidak berdaya saing untuk mendapat pekerjaan di pasaran terbuka. Terdapat dua Bengkel terlindung di Malaysia iaitu di Sungai Petani da Klang. Bengkel ini diwujudkan untuk membantu golongan berkeperluan khas untuk mendapatkan pekerjaan yang membawa kepada sumber pendapatan untuk membantu mereka menyara kehidupan. Bengkel ini menyediakan latihan dalam bidang vokasional untuk menyediakan dan meningkatkan kemahiran, keupayaan, kebolehan dan pengetahuan golongan kurang upaya. Criteria kemasukan yang pelru dipenuhi ialah seperti berikut:

Kriteria Kemasukan

-           Berdaftar dengan JKM

-          OKU yang terlatih berumur 18 hingga 45 tahun

-          OKU Fizikal dan Masalah Pembelajaran

-          Bebas daripada penyakit berjangkit

-          Boleh mengurus diri sendiri

-          Percubaan selama 3 bulan bagi pekerja OKU yang baru diterima masuk